UWAGA DEPRESJA

Smutek i przygnębienie to emocje raczej mniej lubiane, ale jedne z wielu jakie towarzyszą nam w życiu. Jesienna pogoda sprzyja spadkom nastroju, jednak żeby mówić o depresji, musi im towarzyszyć niskie poczucie wartości, melancholia, poczucie braku energii, wypalenia, niemożność przeżywania radości. Depresja to choroba trudna do zdiagnozowania, ale możliwa do wyleczenia jak wiele innych dolegliwości. Tyle tylko, że jest to przede wszystkim "choroba duszy".

 

 

 

 

PRZYCZYNY DEPRESJI

• Predyspozycje genetyczne - posiadanie w rodzinie osoby chorej na depresję zwiększa ryzyko zachorowania od 2 do 5 razy.
• Zaburzenia hormonalne - np. przy niedoczynności tarczycy, przy nadmiernym wydzielaniu sie hormonu stresu, u kobiet przed menstruacją, po urodzeniu dziecka (spadek estrogenów), u mężczyzn, których jądra produkują mniej testosteronu.
• Zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu - u osób z nadmierną aktywnością płata czołowego prawej półkuli (np. po udarze) lub osób z niedoczynnością lewego płata czołowego, u których obserwuje się przytępienie emocjonalne, niski poziom pobudzenia, obniżenie motywacji i brak zainteresowań.
• Zmiany dotyczące sposobu myślenia - negatywny obraz siebie, niska samoocena, uważanie się za bezwartościowego, widzenie aktualnej sytuacji i przyszłości w "czarnych kolorach".
• Wyuczona bezradność, która zabiera jakąkolwiek chęć do działania i natrętne myślenie, że nic nie mogę zmienić.
• Wydarzenia życiowe - nagłe straty, np. zawód miłosny, niepowodzenia w pracy, w szkole, separacja, rozwód, choroba własna lub kogoś bliskiego, molestowanie seksualne.

CZY DZIECI MOGĄ MIEĆ DEPRESJĘ?

Mogą. Przyczyny choroby są podobne jak u dorosłych.  Na pojawienie się choroby może wpływać genetyka, zaburzenia w biochemii mózgu i czynniki psychologiczne, np. negatywny wpływ środowiska, stres, traumatyczne doświadczenia, problemy w rodzinie.

W okresie dorastania na depresję zapada większa liczba dziewcząt niż chłopców. Wynika to ze sposobu, w jaki obecnie obie płcie radzą sobie ze stresem związanym z dorastaniem. Miedzy 13 a 16 rokiem życia zmienia się wygląd zewnętrzny dzieci. W środowisku rówieśniczym szczególnie liczą się: ciuchy, forsa, uroda, sprawność fizyczna. Powstają nowe relacje między nimi w grupie rówieśniczej, trzeba walczyć o pozycję. Dochodzą wysokie wymagania w szkole i nowe relacje z dorosłymi. Czynnikiem sprzyjającym depresji mogą być również ambicje rodziców. Często oczekiwania dorosłych są zbyt wygórowane jak na możliwości nastolatków.

Depresja nastolatków najczęściej wynika z negatywnych przeżyć. Odczuwają lęk, którego źródła czasem nie sposób jednoznacznie określić. Może on dotyczyć wychodzenia z domu, spotykania nowych ludzi, uczestniczenia w zajęciach szkolnych, na których sobie nie radzą. W takich sytuacjach bardzo ważne jest otrzymywanie wsparcia od przyjaciół, znajomych i rodziców. Czasem to wystarcza, by przezwyciężyć trudności.

Objawem depresji u nastolatków może być również agresja. Może to być autoagresja, prowokowanie bójek, nadużywanie alkoholu, narkotyki, przekraczanie norm społecznych.

Jeśli u nastolatka obniżony nastrój utrzymuje sie przez ponad 2 tygodnie, jest to niepokojący sygnał i warto wówczas poprosić o pomoc. Gdy rodzice widzą podobne zmiany, ważne, aby skontaktowali się z psychologiem. Należy bowiem pamiętać, że bez względu na wiek samemu bardzo trudno wyjść z depresji. Ważna jest szczera, otwarta rozmowa w sprzyjających warunkach, bez oskarżania. Nie wolno bagatelizować sprawy.

Gdy lekarz diagnozuje u dziecka depresję, rodzice często czują się winni. nie można rozpatrywać tej sytuacji w kategoriach winy i kary, bo nie rozwiąże to sytuacji. Trzeba szukać sposobu na to, jak pomóc przetrwać najtrudniejszy dla niego okres.

SYGNAŁY, KTÓRE MOGĄ ŚWIADCZYĆ, ŻE DZIECKO MA DEPRESJĘ:

• smutek, przygnębienie, niemożność odczuwania radości ("nic nie cieszy");
• porzucenie dotychczasowych zainteresowań (np. niechęć do zajmowania się dotychczasowym hobby);
• zmniejszenie aktywności, apatia, spowolnienie, niechęć do działania;
• problemy ze snem (bezsenność lub nadmierna senność, problemy z wstawaniem);
• zmniejszenie apetytu, spadek wagi ciała (rzadziej zwiększenie apetytu i przyrost masy ciała), suchość w ustach;
• uczucie ciągłego zmęczenia, brak energii,
• lęk, uczucie wewnętrznego napięcia, "niepokój w środku";
• trudności w koncentracji i zapamiętywaniu, wrażenie niesprawności intelektualnej;
• poczucie beznadziejności, niska samoocena;
• dolegliwości bólowe (bóle głowy, brzucha, bóle w klatce piersiowej, nerwobóle).